CodeNPLay leert jongeren bewust worden van de algoritmes achter sociale media

Nadine Khouzam heeft Libanese roots en werkt voor META in Londen, maar is geboren en getogen in Brussel. In 2013 verdedigde ze als keeper van de Red Panthers ons land op de Olympische Spelen. Tegelijk studeerde ze aan de universiteit informatica waardoor ze binnen het nationale hockeyteam al snel het aanspreekpunt werd als er digitaal iets fout liep.

In 2017 richtte ze CodeNPlay op. Onder het motto ‘jong geleerd is oud gedaan’ ontwierp ze robotjes om kinderen in de lagere school spelenderwijs te leren coderen en programmeren. Haar methode leidde tot verbazingwekkende resultaten, zowel qua kennis als qua motivatie en welbevinding. Het experiment leidde tot de oprichting van een vzw met financiële steun van de overheid, de Koning Boudewijnstichting (KBS) en Delen Private Bank.

Ons magazine, Delen Inspired, sprak met Nadine Khouzam, oprichter en bezieler van de vzw. Hieronder gaan we nog dieper in op een aantal topics, zoals de passie voor haar job, de uitdagingen van de sociale media en AI en de samenwerking met Delen Private Bank.

De Koning Boudewijnstichting bracht je in contact met Delen Private Bank. Hoe verliep die eerste kennismaking?

Nadine Khouzam: Het was alsof alle puzzelstukken samenvielen. Ik kende Delen Private Bank als een belangrijke sponsor in de hockeywereld en was op dat moment op zoek naar een privépartner om niet volledig afhankelijk te zijn van overheidssteun. Want ondertussen had ik al twaalf werknemers op de payroll staan. De steun van Delen Private Bank gaf niet alleen financiële stabiliteit, maar bracht ook knowhow in onze organisatie. Tijdens de eerste meeting stelden ze meteen de vraag: ‘Hoe kunnen we helpen?’. Die houding had ik niet verwacht van een private partner, maar zette me wel aan het denken.

Intern zijn we toen op zoek gegaan naar een katalysator voor CodeNPlay. Zo ontstond het idee om scholen warm te maken voor ons project door infodagen te organiseren. Heel concreet geven we op zo’n infodag drie sessies van een uur aan telkens twintig kinderen om zowel hen als hun leraars te laten proeven van informatica en coderen. We doen dit gedurende twee weken in verschillende scholen waardoor we tijdens onze infodagen een duizendtal kinderen per jaar bereiken. Na afloop gaan we met de schooldirectie en de leraars aan tafel zitten om te bekijken of ze interesse hebben in een samenwerking.

Het mooie is dat we tijdens deze infodagen kunnen rekenen op het IT-team van Delen Private Bank. Omdat de bank ook een vestiging in Antwerpen heeft met Nederlandstalige werknemers, kregen we ook voet aan wal in Vlaanderen. Tot dan was onze actieradius immers beperkt tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest omdat daar onze vrijwilligers en studenten wonen.

Hoe gaan jullie concreet te werk als scholen instappen in een digitaal traject?

Nadine Khouzam: Met de hulp van onze medewerkers wordt er in de participerende scholen een werkgroep opgericht. De verantwoordelijkheden worden verdeeld en de onderwijzers kunnen op termijn zelf aan de slag met ons materiaal. Daarnaast zijn er ook scholen die onze methode enkel als een naschoolse cursus aanbieden, in dat geval sturen we studenten die door ons zijn opgeleid.

Wat als een school slechts over één computer beschikt? Leveren jullie dan ook het nodige materiaal?

Nadine Khouzam: Voor kinderen jonger dan negen jaar gebruiken we nog geen computer. We willen het aantal uren dat ze achter een scherm doorbrengen zoveel mogelijk beperken. Ik hecht erg veel belang aan deze leeftijdsgrens omdat ze nog voor alles open staan en nieuwe informatie als een spons absorberen.

We merken trouwens ook dat er dan nog geen genderverschillen spelen. Meisjes scoren minstens even sterk als jongens, terwijl ik als meisje op de universiteitsbanken nog een witte raaf was. Het is vaak op de middelbare school dat de discrepantie ontstaat. Niet alleen omwille van genderstereotypen, maar ook milieu en inkomen beginnen dan een rol te spelen. Sommige kinderen hebben een computer op hun kamer, terwijl anderen nog nooit een muis hebben vast gehad. Vandaar dat we in een volgende fase ook de leeftijdsgroep tussen 12 en 15 jaar willen bereiken.

Wanneer we in het derde leerjaar wel met computers gaan werken, hebben de betrokken scholen vaak een budget vrijgemaakt. In Wallonië krijgen scholen ook speciale subsidies als ze kunnen bewijzen dat ze participeren aan een digitaal project zoals CodeNPlay. Het gebeurt ook dat een bedrijf afgeschreven computers schenkt.

Het is duidelijk dat je persoonlijk geëngageerd bent, maar ondertussen werk je ook voor META in Londen. Hoe combineer je beide jobs?

Nadine Khouzam: Als je iets met passie doet, vind je altijd wel een manier om de nodige tijd vrij te maken. Het geeft me energie en ik kan niet stilzitten. Zo trainde ik tijdens mijn ingenieursstudies aan de universiteit veertig uur per week voor het nationaal hockeyteam. De combinatie was niet altijd evident maar ik had die dualiteit blijkbaar nodig. Na vijf jaar pendelen tussen Londen en Brussel heb ik toch beslist om een stap terug te zetten. Mijn rol beperkt zich sinds juli tot het voorzitterschap van de raad van bestuur van CodeNPlay.

Met CodeNPlay wil je jongeren digitaal bewust maken en voor de kleinsten wil je zelfs de schermtijd beperken, terwijl de algoritmes van META er net op gericht zijn om hen zo lang mogelijk aan het scherm gekluisterd te houden. Hoe rijm je het ene met het andere?

Nadine Khouzam: Ik zie geen contradictie tussen beiden. META is een bedrijf dat zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en dankzij CodeNPLay leren jongeren de mechanismen achter sociale media kennen; waardoor ze zich bewust worden van de manier waarop algoritmes werken. Door te coderen beseffen ze ook dat encrypties gemakkelijk gekraakt kunnen worden en zullen ze slimmer omgaan met hun privacy-instellingen en wachtwoorden. In het middelbaar onderwijs geven we hen ook meer inzicht in Artificiële Intelligentie.

AI wordt aangekondigd als de grootste verandering sinds de industriële revolutie. Zie jij dat ook zo? En welke rol kan CodeNPlay daarin spelen?

Nadine Khouzam: Ik denk dat de impact van AI inderdaad niet overschat kan worden. Het internet bestaat amper vijfendertig jaar, en kijk hoezeer het de wereld al veranderd heeft. Er staat ons dus nog wel een en ander te wachten. De innovaties volgens elkaar zo snel op dat het wettelijk kader achterop hinkt. Dan is het zinvol dat jongeren de onderliggende mechanismen leren. Ze zijn veel sneller mee met nieuwe applicaties die uiteindelijk allemaal vertrekken vanuit eenzelfde logica. Het is zoals een nieuwe robot die plots een andere taal spreekt en waarvan de handleiding ontbreekt. Al spelend leren de kinderen de code te breken en te begrijpen hoe ze de nieuwe robot kunnen aansturen. Zo bereiden we hen voor op de wereld van morgen.

Zin in nog een artikel? Ga naar het overzicht van Inspired volume 3