Bankencrisis zet beurzen en rentebeleid onder spanning

Kerninflatie blijft hardnekkig hoog

2023 ging optimistisch van start. De goedkopere energieprijzen en de dalende inflatiecijfers gaven de beurzen zuurstof. Beleggers zagen signalen dat de forse renteverhogingen van 2022 hielpen om de inflatie te verlagen, en dat gaf hen hoop dat de centrale banken weldra een soepeler rentebeleid zouden voeren. Maar dat was zonder de kerninflatie gerekend.  De kerninflatie is inflatie zonder de volatiele energie- en voedselprijzen, en dat cijfer blijft hardnekkig hoog.  En het is ook net dát cijfer dat centrale banken nauwlettend in het oog houden, omdat het iets zegt over de langetermijntrend van de prijsontwikkeling. De hoop op een milder rentebeleid ging vanaf midden-februari dan ook in rook op, met meer zenuwachtige beurzen tot gevolg.

Waarom blijft die kerninflatie zo aanhouden? Wel, een deel van de verklaring ligt in de krappe arbeidsmarkt, want de werkloosheid blijft op een historisch dieptepunt.  Daardoor kunnen de lonen makkelijker stijgen, en is het dus moeilijker om de inflatie te bestrijden.

Zwakke banken onder vuur door forse rentestijgingen

De Fed startte nu een dik jaar geleden met de renteverhogingen om de economie af te remmen. Voor banken die kredieten verstrekken, is een hogere rente gunstig voor hun marges, en dus hun resultaten.

Maar er speelt ook een tweede, minder positief effect mee.

Banken gebruiken namelijk een deel van de klantendeposito’s om er kredieten mee te verstrekken, en om te beleggen, bijvoorbeeld in overheidsobligaties. Dat is perfect normaal, maar het moet wel in de juiste verhoudingen gebeuren. Zeker in Europa bestaat hierover heel strenge regelgeving.

Wat gebeurde er dan recent? Een paar Amerikaanse regionale banken, waaronder Silicon Valley Bank, kwamen in de problemen toen bleek dat ze de balans deposito’s versus kredieten en investeringen niet voorzichtig genoeg hadden ingeschat.

En niet heel veel later begon ook Credit Suisse te wankelen, maar wel om een heel andere reden. Deze bank leed al een hele tijd onder allerlei schandalen, slechte resultaten en falende interne controlesystemen. Er werden ook vragen gesteld bij bepaalde cijfers door de SEC, de Amerikaanse beurswaakhond. En toen de hoofdaandeelhouder plots aangaf geen extra kapitaal meer te zullen toestoppen, werd de situatie zeer gespannen. Uiteindelijk werd de bank in alle haast overgenomen door UBS.

Is er een globale bankencrisis in de maak?

Met de financiële crisis van 2008 in gedachte vragen sommige beleggers zich af of er nu opnieuw een wereldwijde bankencrisis in de maak is.

Wel, de huidige crisis is in vele opzichten toch wel anders, want het gaat vandaag om zeer specifieke omstandigheden bij zeer specifieke banken.

Daarnaast mogen we vooral ook niet vergeten dat sinds 2008 de controle op de bankenwereld en interventiemiddelen ervoor gevoelig zijn verbeterd.

Grote banken moeten nu beantwoorden aan strengere regels inzake solvabiliteit en liquiditeit, en deze worden geregeld aan stresstests onderworpen. Dit keer schoten regeringen en centrale banken de banken ook meteen te hulp, in tegenstelling tot 2008. De Federal Reserve voorzag een systeem van leningen om massale opvragingen op te vangen, en ze garandeerde ook de deposito's van klanten, ongeacht het bedrag. Bij de ECB verzekerde Christine Lagarde het publiek dat het Europese banksysteem gezond is, en dat ze met de nodige instrumenten waar nodig kan ingrijpen.

De rust keerde tijdens de laatste dagen van maart hierdoor in zekere mate terug.

Met de bankencrisis hebben de centrale banken er wel een kopzorg bijgekregen. Ze moeten de rente verhogen om de inflatie onder controle te krijgen, maar ze mogen niet meer te veel verhogen om de stabiliteit van het bankensysteem te bewaren en zware recessie te vermijden. Anderzijds heeft deze crisis ook een positieve kant, want ze maakt banken voorzichtiger in hun kredietverlening. Kredieten zouden wat schaarser kunnen worden, wat een extra rem zet op de economische groei, en dus op de inflatie. Dat zou ertoe kunnen leiden dat de renteverhogingen iets sneller worden stopgezet.

Voorlopig houden de centrale banken wel nog vast aan hun strenge rentebeleid. Ze lijken dus meer vertrouwen te hebben in de stabiliteit het bankwezen dan in de toekomstige evolutie van de inflatiecijfers.

Mocht u zich nu afvragen hoe het met de solvabiliteit en liquiditeit van Delen Private Bank gesteld is, dan kunnen we u geruststellen. Onze kernactiviteit is vermogensbeheer, en de beheerde tegoeden bestaan hoofdzakelijk uit patrimoniale fondsen die niet op de balans van de bank staan. Ze liggen dus buiten het bereik van de potentiële schuldeisers. Groep Delen heeft bovendien een zeer sterke balans en voldoet ruimschoots aan de strenge Europese kapitaaleisen. Ze investeert een beperkt deel van haar kapitalen in variabele, korte termijn klantenkredieten, maar het overgrote deel gaat naar ‘overnight-depots’ bij de centrale banken. Overnight betekent dat het kapitaal iedere ochtend opnieuw ter beschikking staat en het is dan ook zeer veilig. Uw geld is dus in veilige handen.

Rollercoaster op de financiële markten

De aandelenmarkten hebben er een woelig kwartaal op zitten. Door de zorgen over de kerninflatie, en vervolgens over de gezondheid van de banken, verloren ze deels een stuk van de voorsprong van begin dit jaar.

De obligaties deden het in het eerste kwartaal een stuk beter. Ze speelden nu wél hun rol als veilige haven, en leverden beleggers bovendien ook een behoorlijk rendement op.